Beperkingen aftrek zorgkosten
Kosten die niet voor uw rekening komen, kunt u niet aftrekken. Maar ook de kosten die wel voor uw rekening komen, kunt u lang niet allemaal aftrekken. Er geldt namelijk een groot aantal beperkingen bij deze aftrek. Daar worden vervolgens ook weer uitzonderingen op gemaakt. De aftrek kan daardoor soms ingewikkeld zijn.
Algemene kosten
Zorgpremies
Gedekt door de basisverzekering
Vergoedingen
Eigen risico, eigen bijdragen en eigen betalingen
Aftrekbaar als uitgaven voor tijdelijk verblijf thuis
Algemene kosten
Algemeen gangbare kosten die u maakt om uw gezondheid te bevorderen zijn niet aftrekbaar als specifieke zorgkosten.
- Bijzondere voeding is niet aftrekbaar, tenzij het gaat om een specifiek dieet dat u door een arts of erkend diëtist is voorgeschreven.
- Een abonnement op de sportschool, lidmaatschap van een sportvereniging of de aanschaf van een hometrainer, het is allemaal niet aftrekbaar.
- Ook de uitgaven die u doet om even los te komen van uw dagelijkse stress zijn niet aftrekbaar, hoe hard u dat ook nodig hebt om gezond te blijven.
- De kosten voor een Total Body Scan om vroegtijdig eventuele (dreigende) aandoeningen op te sporen zijn niet aftrekbaar.
Zorgpremies
Premies voor zorgverzekeringen zijn niet aftrekbaar.
- De premie voor de basisverzekering kunt u niet aftrekken.
- De wettelijke inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering (die uw werkgever of uitkeringsinstantie inhoudt op uw loon of uitkering) kunt u niet aftrekken.
- De premies voor aanvullende zorgverzekeringen kunt u niet aftrekken. Ook niet als deze verzekering kosten dekt die u wel zou kunnen aftrekken als ze voor uw eigen rekening kwamen.
- De wettelijke premie voor de Wet langdurige zorg (Wlz) (onderdeel van de premie volksverzekeringen bij de belastingheffing in box 1) kunt u niet aftrekken.
Basisverzekering
Uitgaven voor zorg, hulpmiddelen of voorzieningen die vallen onder de wettelijke dekking van de basisverzekering kunt u niet aftrekken als zorgkosten. Ook niet als die dekking niet volledig is en er dus kosten voor uw eigen rekening komen.
Uw zorgverzekeraar brengt de volgende kosten bij u in rekening.
- Het (verplichte of vrijwillig hogere) eigen risico in de basisverzekering.
- Wettelijke eigen bijdragen en eigen betalingen bij bepaalde verstrekkingen vanuit de basisverzekering.
- De eigen betaling (meestal 25-30%) voor een behandeling door een medische hulpverlener die geen contract heeft met uw zorgverzekeraar.
Alle extra kosten die hieruit voortkomen, kunt u dus niet aanmerken als zorgkosten.
Vergoedingen
Kosten waarvoor u een belastingvrije vergoeding hebt ontvangen (ongeacht van welke instantie), kunt u niet opvoeren als zorgkosten. Ook niet als u deze vergoeding pas na afloop van het betreffende belastingjaar krijgt, bijvoorbeeld doordat een verzekeraar traag is met betalen of doordat een instantie een vergoeding over meerdere jaren uitsmeert.
Ik weet nog niet of de verzekeraar bepaalde kosten gaat vergoeden. Ze hebben daar nog geen beslissing over genomen. Wat nu?
Is het niet zeker dat u de kosten later vergoed krijgt, dan kunt u op twee manieren te werk gaan.
- Ofwel u trekt de kosten af. Blijkt later (in een volgend belastingjaar) dat u toch een vergoeding krijgt, dan moet u het bedrag van de vergoeding aangeven bij uw inkomen uit werk en woning (box 1), in het belastingjaar waarin u de vergoeding ontvangt, onder het kopje ‘Teruggekregen bedrag of vergoeding voor een bedrag dat in een eerdere aangifte is afgetrokken’. Die bijtelling is echter nooit hoger dan het bedrag dat u in eerste instantie feitelijk als zorgkosten kon aftrekken. Feitelijk wil hier zeggen: rekening houdend met alle regels en beperkingen van deze aftrek, inclusief de drempel.
- Ofwel u trekt de kosten niet af. Als dan later (in een volgend belastingjaar) blijkt dat de kosten toch niet vergoed worden, dan maakt u bezwaar tegen de aanslag die u over het voorgaande jaar opgelegd hebt gekregen. U kunt dat bezwaar motiveren door te melden dat u ervan uitging dat de kosten vergoed zouden worden, maar dat dit toch niet het geval blijkt te zijn. Het nadeel van deze manier van werken, is dat u bezwaar moet aantekenen binnen zes weken na dagtekening van de aanslag. Het kan dus zijn dat u op dat moment nog geen duidelijkheid hebt over de vergoeding. Meer informatie over bezwaar en beroep tegen de aanslag vindt u hier.
Worden de kosten gedeeltelijk vergoed, dan kunt u in sommige gevallen de meerkosten boven de vergoeding aftrekken. De regels daarvoor verschillen per soort zorg, hulpmiddelen of voorzieningen. U vindt die regels telkens bij het betreffende onderdelen van de aftrek.
Ook kosten die vergoed hadden kunnen worden, kunt u niet aftrekken. Er geldt hierbij een uitzondering voor vergoedingen vanuit de bijzondere bijstand. Als u geen bijzondere bijstand hebt aangevraagd terwijl u er wel recht op had, kunt u de betreffende kosten toch als zorgkosten opvoeren.
De Tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten, die u elk jaar in september van het UWV krijgt als u recht hebt op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, telt niet mee als vergoeding. U hoeft hier bij de aangifte van zorgkosten dus geen rekening mee te houden.
In de online aangifte staan geen aparte invulvakjes voor het verrekenen van ontvangen vergoedingen. U moet dus uw kosten eerst verminderen met eventuele ontvangen vergoedingen, voordat u een aftrekbedrag invult.
Eigen risico, eigen bijdragen en eigen betalingen
Voor veel zorg, hulp, hulpmiddelen, voorzieningen en vergoedingen gelden eigen risico’s en eigen bijdragen. Daardoor komen vaak aanzienlijke bedragen voor uw eigen rekening. Ook al draagt u al deze kosten zelf, u kunt ze meestal niet aftrekken als zorgkosten. In enkele gevallen kan dat juist weer wel. Hieronder een overzicht.
Tabel eigen risico, eigen bijdragen en eigen betalingen 2022 | ||
Hebt u zelf (bij)betaald voor de zorg of voorzieningen? | Is deze (bij)betaling aftrekbaar? | Bijzonderheden |
Algemeen | ||
U maakte gebruik van zorg of voorzieningen die niet onder de basisverzekering vallen, die niet (of niet helemaal) gedekt worden door uw aanvullende verzekering en die u ook niet vanuit een andere regeling vergoed krijgt. U hebt de kosten zelf betaald. | Ja | Aftrekbaar volgens de regels bij de betreffende onderdelen. |
U was vanwege uw geloof of levensovertuiging niet verzekerd voor zorgkosten. U hebt kosten gemaakt voor zorg of voorzieningen die wel onder de basisverzekering zouden vallen, als u daarvoor verzekerd zou zijn geweest. | Ja, maar onder strikte voorwaarden | Alleen als u via de Sociale Verzekeringsbank een ontheffing hebt gevraagd en gekregen vanwege gemoedsbezwaren. U krijgt in dat geval mogelijk wel een vergoeding van uw zorgkosten, van het Zorgverzekeringsfonds. Die vergoeding moet u weer in mindering brengen op het aftrekbare bedrag. |
U had wel een vergoeding kunnen krijgen voor de zorg of voorzieningen die u gebruikte, maar u hebt zo’n vergoeding niet aangevraagd. Daardoor kwamen de kosten voor uw eigen rekening. U deed dat niet vanwege uw geloof of levensovertuiging, maar om een andere reden. | Nee, met één uitzondering | Die uitzondering is: uitgaven waarvoor u een vergoeding had kunnen krijgen vanuit de bijzondere bijstand mag u wel aftrekken. |
Zorgverzekeraar | ||
U betaalde aan uw zorgverzekeraar een deel van de kosten voor zorg of voorzieningen, vanwege het eigen risico in de zorgverzekering. | Nee | Ook als u zelf gekozen hebt voor een vrijwillig hoger eigen risico, kunt u deze kosten niet aftrekken. |
U betaalde aan uw zorgverzekeraar een wettelijke eigen bijdrage voor hulpmiddelen of voorzieningen vanuit de zorgverzekering. | Nee, met één uitzondering | Die uitzondering is: u kunt de eigen betaling voor orthopedische schoenen wel meetellen bij de bepaling van uw extra kosten voor kleding en beddengoed. |
U betaalde zelf mee aan hulpmiddelen of voorzieningen, doordat uw zorgverzekeraar de kosten niet volledig vergoedde. | Ja, maar niet altijd | Wel als het gaat om een maximale vergoeding en uw hulpmiddel duurder was dan dat maximum. Niet als het gaat om een bijbetaling vanwege een wettelijke eigen bijdrage of het wettelijke eigen risico. Voor meer informatie, kijk in de rubriek Hulpmiddelen. |
U maakte gebruik van zorg of voorzieningen die wel onder de basisverzekering vallen. Maar u hebt de kosten daarvoor maar gedeeltelijk vergoed gekregen, omdat uw zorgverzekeraar geen contract had met uw zorgverlener. U betaalde daarom een deel van de kosten zelf. | Nee | |
U gebruikte zorg of voorzieningen die niet onder de basisverzekering vallen. Uw aanvullende verzekering vergoedde maar een deel van de kosten. Of zelfs helemaal niets. Daardoor betaalde u deze kosten (gedeeltelijk) zelf. | Ja | Het deel dat voor uw eigen rekening kwam is aftrekbaar volgens de regels bij de betreffende onderdelen. |
U kreeg wijkverpleging. Daarnaast huurde u ook zelf nog aanvullende particuliere ziekenzorg in. | Ja | U kunt deze kosten aftrekken als geneeskundige hulp. |
Gemeente | ||
U betaalde een eigen bijdrage aan het CAK voor maatwerkvoorzieningen van de gemeente (Wmo of Jeugdwet). | Nee | |
U kreeg thuishulp (hulp bij het huishouden en persoonlijke ondersteuning thuis) van de gemeente, in de vorm van een maatwerkvoorziening. U betaalde daarvoor een eigen bijdrage aan het CAK. Daarnaast huurde u ook zelf nog aanvullende hulp of ondersteuning in. | Ja, maar niet volledig | De eigen bijdrage is niet aftrekbaar. Het bedrag dat u daarnaast nog extra uitgaf aan hulp of ondersteuning is wel aftrekbaar, als extra gezinshulp. Daarbij geldt een drempel, afhankelijk van uw inkomen. |
U betaalde voor het gebruik van algemene voorzieningen (geen maatwerk) van de gemeente (Wmo of Jeugdwet). | Ja | Aftrekbaar volgens de regels bij de betreffende onderdelen. Denk aan was service (mogelijk aftrekbaar als extra kosten voor kleding en beddengoed) of huishoudelijke hulp (mogelijk aftrekbaar als kosten voor extra gezinshulp). |
Zorgkantoor (langdurige zorg) | ||
U woonde in een zorginstelling, met een indicatie van het CIZ voor zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). U betaalde hiervoor een eigen bijdrage aan het CAK. | Nee | |
U had een indicatie van het CIZ voor zorg vanuit de Wet langdurige zorg. U woonde thuis, met een Volledig Pakket Thuis (VPT) of een Modulair Pakket Thuis. U betaalde hiervoor een eigen bijdrage aan het CAK. | Nee | |
Naast de zorg die u krijgt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), maakt u ook nog gebruik van particuliere ziekenzorg, op uw eigen kosten. | Ja | Het bedrag dat u uitgaf aan particuliere ziekenzorg is aftrekbaar als geneeskundige hulp. |
Naast de zorg die u krijgt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), maakt u ook nog gebruik van particuliere hulp bij het huishouden of begeleiding bij het dagelijks leven, op uw eigen kosten. | Ja, maar niet altijd volledig. | Het bedrag dat u uitgaf aan hulp bij het huishouden of begeleiding bij het dagelijks leven is aftrekbaar als extra gezinshulp. Daarbij geldt een drempel, afhankelijk van uw inkomen. |
Tijdelijk verblijf thuis
Uitgaven die u kunt aftrekken onder het kopje Uitgaven voor tijdelijk verblijf thuis van een gehandicapte kunt u niet ook nog eens aftrekken als specifieke zorgkosten.
Alle informatie in deze rubriek gaat over het belastingjaar 2022. U kunt aangifte inkomstenbelasting over dat jaar doen vanaf 1 maart 2023.