Financiële hulp van de gemeente

Hebt u meerkosten door uw handicap of chronische ziekte? Bijvoorbeeld door een stapeling van eigen bijdragen en eigen betalingen voor zorg, hulpmiddelen of vervoer? En is uw inkomen te laag om deze kosten zelf te dragen? Dan kunt u bij de gemeente aankloppen voor financiële ondersteuning.

Daarnaast kunt u mogelijk ook gebruik maken van twee regelingen die voor alle burgers gelden, gehandicapt of niet: de individuele bijzondere bijstand en de individuele inkomenstoeslag.

Financiële ondersteuning
Hoge energierekening
Maximale eigen bijdragen Wmo
Bijzondere bijstand
Inkomenstoeslag
Meer informatie

Financiële ondersteuning gehandicapten en chronisch zieken

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) geeft de gemeente een grote vrijheid bij het bepalen van de regels voor (financiële) ondersteuning van mensen met een handicap of chronische ziekte. De situatie kan daardoor per gemeente sterk verschillen.

• De gemeente kan individuele financiële ondersteuning op maat bieden. U moet dan aantonen dat u meerkosten hebt vanwege uw handicap of ziekte en waar die kosten uit bestaan. Vallen deze kosten onder de regeling van de gemeente en is uw inkomen lager dan de norm die de gemeente hiervoor heeft vastgesteld, dan krijgt u een tegemoetkoming. De gemeente kan er ook voor kiezen om het geld dat hiervoor beschikbaar is in een fonds te storten dat beheerd wordt door de plaatselijke organisatie van mensen met een handicap, chronisch zieken of ouderen zelf.
• De gemeente kan een algemene tegemoetkoming geven aan iedereen die aan de eisen voldoet. Het gaat dan om vaste bedragen, een zogenoemd ‘forfaitair bedrag’.
• De gemeente kan u een collectieve (aanvullende) zorgverzekering aanbieden, de Gemeentepolis. De premie wordt dan geheel of gedeeltelijk door de gemeente betaald.
• De gemeente kan ervoor kiezen om geen of lagere eigen bijdragen te vragen voor voorzieningen, zoals huishoudelijke zorg of woningaanpassingen.
• De gemeente kan ook kiezen voor combinaties van de voorgaande vormen van ondersteuning.

De gemeente mag grenzen stellen aan het inkomen of het vermogen van mensen die gebruik maken van de regeling. Maar er staat nadrukkelijk in de Wmo dat die grenzen ruimer mogen zijn dan het sociale minimum (bijstandsniveau). In dat geval komen ook mensen met een (iets) hoger inkomen in aanmerking voor deze ondersteuning.

Hoge energierekening

Veel mensen met een beperking hebben te maken met hoge energiekosten.

• Hebt u hulpmiddelen die stroom gebruiken? In principe moet de instantie (gemeente, zorgverzekeraar of UWV) waar u die hulpmiddelen van gekregen hebt óók een vergoeding geven voor de stroomkosten. Is die vergoeding niet toereikend? Dan kunt u de meerkosten (die voor uw eigen rekening komen) mogelijk aftrekken als zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting). Helaas geldt dat alleen bij hulpmiddelen waarvan de kosten zelf ook aftrekbaar zouden zijn. Stroomkosten voor een scootmobiel of een elektrische rolstoel zijn daardoor bijvoorbeeld niet aftrekbaar als zorgkosten.
• Bent u door uw handicap of ziekte elke dag thuis en kunt u de verwarming vanwege uw aandoening niet lager zetten? De regering heeft allerlei maatregelen genomen om mensen te compenseren voor de hoge stook- en stroomkosten. Bijvoorbeeld het prijsplafond voor gas, warmte en stroom voor 2023 of de gemeentelijke energietoeslag. Maar dat zijn tot nu toe allemaal ‘algemene’ maatregelen, voor iedereen met een laag inkomen en een hoge energierekening. Er zijn nog geen specifieke maatregelen voor mensen die door hun handicap of ziekte extra gas, warmte of stroom gebruiken. Komt u hierdoor in de problemen, neem dan contact op met de gemeente en vraag naar de mogelijkheden voor compensatie op maat. De mogelijkheden zullen per gemeente verschillen. Maar de gemeente mag u niet in de kou laten zitten!

Maximale eigen bijdrage Wmo

Krijgt u hulp, ondersteuning of voorzieningen vanuit de Wmo, dan zijn er twee mogelijkheden.

Algemene voorzieningen
Ofwel u wordt verwezen naar zogenoemde ‘algemene voorzieningen’. Dat kan bijvoorbeeld een maaltijdservice zijn, een boodschappendienst of activiteiten in een buurthuis. Sommige gemeenten bieden ook schoonmaakhulp in de vorm van een algemene voorziening. Bijvoorbeeld door u korting te geven op huishoudelijke hulp vanuit aanbieders waar de gemeente een afspraak mee heeft gemaakt. U moet die hulp vervolgens zelf verder regelen met de aanbieder.

Algemene voorzieningen zijn vaak niet gratis. Gaat het om een voorziening waarvoor een een ‘duurzame relatie’ aangaat met een hulpverlener (zoals huishoudelijke zorg of begeleiding), dan betaalt u hiervoor nooit meer dan € 19 per maand aan eigen bijdrage. Dat is het zogenoemde ‘abonnementstarief’. Voor andere algemene voorzieningen kan uw eigen bijdrage (flink) hoger liggen.

Maatwerkvoorzieningen
Ofwel u krijgt een zogenoemde ‘maatwerkvoorziening’. Dat is een specifieke voorziening voor uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld individuele begeleiding, dagbesteding, een vervoersvoorziening of woningaanpassingen. Veel gemeenten geven ook huishoudelijke zorg in de vorm van een maatwerkvoorziening. U krijgt dan een vast aantal uren per week huishoudelijke hulp, geleverd door een zorginstelling die de rekening hiervoor rechtstreeks naar de gemeente stuurt.

Voor maatwerkvoorzieningen betaalt u in principe nooit meer dan € 19 per maand (tarief 2023) aan eigen bijdrage. Alleen voor beschermd wonen (voor mensen met psychische problemen) en maatschappelijke opvang (voor daklozen) mag de eigen bijdrage hoger zijn. De gemeente mag natuurlijk ook minder eigen bijdrage vragen. Het CAK int de eigen bijdragen voor maatwerkvoorzieningen.

Meer informatie over Wmo-voorzieningen en de eigen bijdragen hiervoor vindt u op de website van het CAK.

Bijzondere bijstand

Bijzondere bijstand is een compensatie voor de aanschaf van dure spullen die u echt nodig hebt en die u niet zelf kunt betalen. Om in aanmerking te komen voor bijzondere bijstand moet u een laag inkomen hebben en geen of nauwelijks eigen vermogen. Het maakt niet uit waar dit inkomen vandaan komt: bijstand, arbeidsongeschiktheidsuitkering, AOW, pensioen of werk.

Let op: vraag altijd eerst om bijzondere bijstand, voordat u spullen gaat kopen. De gemeente vergoedt de kosten nooit achteraf! U krijgt dus pas bijzondere bijstand, als de gemeente vóór de aanschaf een toezegging heeft gedaan.

De gemeente mag zelf regels vaststellen om te bepalen wie in aanmerking komt voor bijzondere bijstand. De gemeente bekijkt bij elke aanvraag nauwkeurig of u er volgens de eigen gemeentelijke regeling in aanmerking voor komt. Hoe bijzonder zijn uw omstandigheden? Hoe noodzakelijk zijn de kosten die u hebt gemaakt? Zijn er echt geen andere voorzieningen? Wat kunt u zelf betalen?

Individuele inkomenstoeslag

Leeft u langdurig van een laag inkomen, hebt u geen of nauwelijks eigen vermogen en is er door uw situatie geen uitzicht op verbetering van uw inkomenssituatie, dan kunt bij de gemeente een individuele inkomenstoeslag aanvragen. De gemeente mag zelf regels vaststellen om te bepalen wie in aanmerking komt voor de toeslag. Bovendien wordt elk geval individueel beoordeeld. Ook de hoogte van de toeslag kan per gemeente verschillen.

Meer informatie

Informeer naar de mogelijkheden bij uw gemeente. Of neem contact op met uw (plaatselijke) patiëntenvereniging of gehandicaptenorganisatie.

De informatie op deze pagina is actueel voor het jaar 2023.