Ziekenvervoer 2024

Reiskosten voor vervoer van en naar een erkende medische of paramedische behandelaar (ook wel ‘ziekenvervoer’ genoemd) kunt u aanmerken als zorgkosten. Dat wil zeggen: voor zover ze voor uw eigen rekening komen.

Algemeen

Op de website van de Belastingdienst staat dat je onder dit punt ‘de werkelijke uitgaven voor vervoer naar een arts, ziekenhuis of apotheek en terug’ kunt aftrekken. Deze informatie klopt wel, maar is niet volledig. Aftrekbaar als ziekenvervoer zijn álle vervoerskosten die je maakt in het kader van de behandeling. Het moet dan wel gaan om een behandeling op voorschrift van een arts. Denk aan bezoeken van een arts of specialist, een fysiotherapeut, logopedist of andere paramedicus, een (ziekenhuis)apotheek of het vervoer naar bijvoorbeeld speciale gymnastiektrainingen of aangepast zwemmen, het bezoeken van een audiologisch centrum, voor hulp bij tinnitus of de reiskosten naar een vaccinatie, bijvoorbeeld voor corona.

De begeleiding bij die activiteiten hoeft niet door een (para)medicus zelf verzorgd te worden, zolang de activiteit maar ‘deel uitmaakt van een complex van onderling samenhangende en op elkaar afgestemde maatregelen, door middel waarvan […] wordt gepoogd de fysieke en psychische toestand van een patiënt tot de voor hem optimale graad op te voeren’, aldus de Hoge Raad. Het moet bovendien gaan om ‘therapeutische activiteiten onder omstandigheden waarin gezonde personen soortgelijke activiteiten niet plegen uit te oefenen’. Gewoon gaan zwemmen omdat je dokter dat een goed idee vindt, telt dus niet mee.

Of vervoerskosten naar een orthopedisch schoenmaker of naar de training van een hulphond aftrekbaar zijn als kosten voor ziekenvervoer is niet helder. De Belastingdienst vindt van niet, maar de formulering van de Hoge Raad hierboven lijkt er wel ruimte voor te laten. Er is nog geen rechterlijke uitspraak om dat te bevestigen.

Ik ben voor een medische behandeling naar het buitenland gevlogen. Kan ik de kosten voor de tickets aftrekken als ziekenvervoer?

Dat hangt ervan af. Een Belastingrechter heeft onlangs bepaald dat ‘de kosten van vervoer voor een zieke of invalide voor het ondergaan van een medische behandeling, een bezoek aan een arts of een andere hulpverlener […] in beginsel tot de uitgaven voor vervoer [behoren]. Dit geldt ook als de medische behandeling in het buitenland plaatsvindt, indien bij de keuze daarvoor de grenzen van de redelijkheid niet worden overschreden.’

Dat betekent dat je geen reiskosten naar het buitenland kunt aftrekken voor medische behandelingen die ook in Nederland beschikbaar zijn of in een land dat dichterbij ligt. Ook moet je speciaal voor de behandeling naar het buitenland gereisd zijn. Onderga je tijdens een buitenlandse vakantie een medische behandeling, dan zijn je reiskosten alleen aftrekbaar voor zover het gaat om vervoer van je vakantieverblijf naar de plaats waar je behandeld bent.

Vergoedingen

De aftrek is afhankelijk van de vergoeding die je krijgt voor het ziekenvervoer.

Volledige vergoeding
Ziekenvervoer per ambulance krijg je over het algemeen volledig vergoed, zonder eigen bijdrage. Je kunt dan geen aftrek meer opvoeren. Er komen immers geen kosten voor je eigen rekening.

Gedeeltelijke vergoeding
Voor ziekenvervoer per openbaar vervoer of met eigen vervoer krijgt lang niet iedereen een vergoeding. Landelijk is afgesproken dat deze vergoeding alleen geldt voor dialyse, radiotherapie en chemotherapie. Daarnaast geldt er een hardheidsclausule voor mensen die langdurig op grote afstand van hun woonadres een ander soort behandeling krijgen.

  • In al deze gevallen vraagt de zorgverzekeraar een eigen bijdrage voor het vervoer. In 2024 bedroeg die eigen bijdrage € 118. Deze eigen bijdrage is niet aftrekbaar.
  • Vaak eist de zorgverzekeraar dat je gebruik maakt van een vervoerbedrijf waar de zij een contract mee hebben afgesloten. Kies je zelf voor een ander vervoerbedrijf en betaal je dit vervoer daardoor (gedeeltelijk) zelf, dan kun je deze kosten niet aftrekken als zorgkosten.
  • Reis je met je eigen auto, dan krijg je hiervoor een standaardbedrag per kilometer (in 2024: € 0,38) van je zorgverzekeraar. Zijn de werkelijke kosten per kilometer van jouw auto aantoonbaar hoger, dan kun je de meerkosten aftrekken. Voor de berekening van de werkelijke kosten geeft de ANWB Autokostenmodule een goede indicatie.

Geen vergoeding
In alle andere gevallen krijg je geen vergoeding van de zorgverzekeraar voor ziekenvervoer. In dat geval zijn alle kosten die je maakt voor ziekenvervoer aftrekbaar.

  • Reis je met het openbaar vervoer of per taxi, ga dan uit van de werkelijke kosten (bonnen bewaren).
  • Reis je met je eigen auto, ga dan uit van de werkelijke kosten per kilometer. De ANWB Autokostenmodule helpt je hierbij, maar je kunt ook zelf een berekening maken. Neem hiervoor alle kosten in 2024 mee: brandstof, motorrijtuigenbelasting, verzekeringspremies, afschrijving, onderhoud, reparaties, wasbeurten, winterbanden, parkeren, enzovoorts. Deel deze kosten door het aantal kilometers dat je in 2024 met de auto hebt gereden. Zo krijg je het bedrag dat jouw auto per kilometer kost.

Ik betaal flink voor het parkeren in de parkeergarage van het ziekenhuis. Kan ik die parkeerkosten ook meerekenen?

Ja, dat mag. De ANWB Autokostenmodule neemt geen parkeerkosten mee. Ook als je alle kosten per rit specificeert (en dus niet uitgaat van de gemiddelde kosten per kilometer), dan kun je de parkeerkosten meerekenen.

Kunnen jullie een rekenvoorbeeld geven?

Stel je hebt een nierziekte en je moest daarvoor in 2024 drie keer per week naar een dialysecentrum, 10 kilometer van je woonplaats. Je ging hier met je eigen auto naartoe.

Je kreeg hiervoor een vergoeding van € 0,38 per kilometer (tarief 2024) van de zorgverzekeraar. Die vergoeding bedroeg 52 (aantal weken) x 3 (aantal keren dialyse per week) x 20 (kilometers heen en terug) = 3.120 kilometer x € 0,38 = € 1.185,60.

De verzekeraar hield op deze vergoeding de wettelijk eigen bijdrage van € 118 per persoon per jaar al bij voorbaat in. Je ontving daardoor een netto vergoeding van € 1.067,60.

Je reed met een goed onderhouden middenklasse auto van gemiddelde leeftijd. Op de website van de ANWB heb je uitgerekend wat je auto kost. Dat blijkt € 0,45 per kilometer te zijn. Je totale vervoerskosten voor de dialyse bedragen dus: 3.120 (km) x € 0,45 = € 1.404,00.

Aftrekbaar is in dit geval: € 1.404,00 (je kosten) – 1.067,60 (de vergoeding) – 118 (de wettelijke eigen bijdrage die niet aftrekbaar is) = € 218.

Niet aftrekbaar

Reiskosten voor bezoeken aan een bedrijfsarts of een keuringsarts zijn niet aftrekbaar. Een bedrijfsarts of een keuringsarts speelt namelijk geen rol bij je behandeling.

Speciale school

Gaat je kind naar een speciale school waar paramedische behandelingen (zoals logopedie, fysiotherapie of ergotherapie) deel uitmaken van het aanbod, heb je daardoor extra vervoerskosten ten opzichte van ouders die hun kind naar een reguliere school laten gaan en krijg je geen vergoeding voor die kosten, dan kun je ook deze extra vervoerskosten aftrekken als reiskosten voor (para)medische behandelingen.

Dagbesteding

Veel mensen met een beperking maken gebruik van voorzieningen voor dagbesteding. Ze maken reiskosten om daar te komen. In principe vallen deze reiskosten niet onder het begrip ‘reiskosten voor medische behandelingen’. In een aantal gevallen is het echter wel te verdedigen om ze hier toch onder te brengen, namelijk als (para)medische behandelingen zoals logopedie, fysiotherapie of ergotherapie deel uitmaken van het persoonlijke zorgplan en ook daadwerkelijk worden aangeboden.

Logeeropvang

Veel mensen met een ziekte of beperking wonen thuis en krijgen daar intensieve zorg, gecombineerd met de mantelzorg van hun ouders of van hun partner. Om de mantelzorger even wat ‘lucht’ te geven kan diegene dan tijdelijk in een zorginstelling logeren. Dat kan op basis van een indicatie zelfs tot 156 nachten per jaar. Als (para)medische behandelingen deel uitmaken van de logeeropvang, dan zijn de reiskosten van en naar die opvang aftrekbaar als ziekenvervoer. Gaat het bij de logeeropvang alleen maar om opvang en begeleiding, dan zijn deze reiskosten helaas niet aftrekbaar.

Ik ga drie keer in de week zwemmen in een extra verwarmd zwembad. Dat heb ik echt nodig om te ontspannen en om mijn pijnklachten te verminderen. Dankzij dat zwemmen kan ik gewoon meedoen in de samenleving. Mijn arts heeft mij dit geadviseerd en daar ben ik nog altijd heel dankbaar voor. Ik ga er met de auto heen, want in de bus zou ik op de terugweg veel te snel weer afkoelen. Kan ik de reiskosten daarvoor aftrekken?

Dat hangt ervan af.
– Ga je op eigen initiatief naar een voor iedereen toegankelijk zwemuurtje, dan zijn de reiskosten hiervoor niet aftrekbaar.
– Ga je op verwijzing van je arts naar hydrotherapie (therapeutisch zwemmen) of yogazwemmen onder begeleiding, dan zijn de reiskosten hiervoor wel aftrekbaar.

Alle informatie in deze rubriek gaat over het belastingjaar 2023. De aangifte inkomstenbelasting over dat jaar start op 1 maart 2024.

Nieuwe regels voor het belastingjaar 2025

Let op, de regels voor de aftrek van kosten voor ziekenvervoer veranderen met ingang van het belastingjaar 2025 (aangifte vanaf 1 maart 2026). Meer hierover lees je op de speciale pagina Ziekenvervoer 2025.